Judas – Amos Oz
Van de onlangs overleden schrijver Amos Oz heb ik ooit het prachtige boek Een verhaal van liefde en duisternis gelezen. Zijn overlijden was voor mij de aanleiding om nu zijn laatste boek, Judas, te gaan lezen. Het is geen gemakkelijk boek, maar waarom zou het altijd makkelijk moeten zijn? Oz was één van de belangrijkste Israëlische schrijvers en hij roert grote thema’s aan in zijn boeken. In Judas gaat het – onder andere – over verraad, de verhouding tussen het jodendom en het christendom, en over de staat Israël.
Jeruzalem, eind jaren 50 van de vorige eeuw: Sjmoeël Asj is een jonge student die zijn studie wegens financiële problemen moet beëindigen, terwijl hij juist aan zijn scriptie werkte over “Jezus in de ogen van de joden”. Hij neemt een baantje aan bij de invalide bejaarde Gersjom Wald. Het is simpel werk, hij moet de oude heer een paar uur per dag gezelschap houden, met hem discussiëren over de onderwerpen die Wald aandraagt, en hem voorzien van zijn natje en droogje. In ruil daarvoor krijgt Sjmoeël kost en inwoning.
In het huis woont ook nog een vrouw, de ietwat geheimzinnige Atalja Abarbanel, tot wie Sjmoeël zich bijzonder voelt aangetrokken, hoewel zij veel ouder is dan hij. Zij is de dochter van de man die ooit als enige een tegengeluid gaf toen de staat Israël werd opgericht. Iedereen schaarde zich achter Ben Goerion, maar Abarbanel voorzag generatieslang oorlog en bloedvergieten, hij pleitte voor een samenleving zonder staatsgrenzen, een land waarin Arabieren en joden vreedzaam zouden kunnen samenleven. Dat werd hem niet in dank afgenomen, hij werd gezien als een verrader en een Arabierenvriend.
Zijn dochter Atalja trouwde met Micha, de zoon van Gersjom Wald. Wald was een vurig aanhanger van Ben Goerion, maar toen Micha op afschuwelijke wijze om het leven kwam tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog, stond zijn wereld op z’n kop.
Met Sjmoeël praat Wald over deze dingen en ook over Judas Iskariot, die de geschiedenis inging als verrader van Jezus. Sjmoeël heeft veel over dit onderwerp gelezen en hij ziet Judas als de grondlegger van het christendom. Als hij Jezus niet had verraden, was Jezus de vergetelheid in gegaan, was het christendom niet ontstaan, en zou de geschiedenis een heel ander verloop hebben gehad.
Ik vond Judas een bijzonder en boeiend boek. Om over na te denken!
Bekijk de video: Buitenhof met Amos Oz over “Judas”
